Endüstriyel Haberleşme Çeşitleri -Fieldbus Protokollerinde Profibus

PROFİBUS NEDİR ? 

Tanım : Process Field Bus (Profibus), proses otomasyonu ve fabrika otomasyonu için geliştirilmiş bir endüstriyel haberleşme protokolüdür.

Geliştirici : 1989’da Siemens ve Alman otomasyon kuruluşları tarafından geliştirildi.

Amacı : Sensör, aktüatör ve kontrol cihazları arasında hızlı, güvenilir veri iletişimi sağlamak.

PROFİBUS ÇEŞİTLERİ NELERDİR ?

Profibus’un temel türleri:

1- Profibus-DP (Decentralized Peripherals)
    Fabrika otomasyonu için yüksek hızlı veri transferi (12 Mbit/s).
    → Robot hücreleri, CNC makineleri, montaj hatları.

2- Profibus-PA (Process Automation)
    Patlayıcı ortamlar ve uzun mesafeler için tasarlanmış.
    → Kimya tesisleri, petrol rafinerileri.

3- Profibus-FMS (Fieldbus Message Specification)
    Genel veri alışverişi için (eskidi, DP ve PA yaygın).

PROFİBUS'ÛN AVANTAJLARI NEDİR ?

1. Kablosuz ağlara kıyasla düşük gecikme ve daha kararlı bağlantı.
2. Tak-çalıştır özelliği: Cihaz eklendiğinde sistemin tamamı etkilenmez.
3. Gerçek zamanlı veri iletimi: Kritik proseslerde yüksek güvenilirlik sağlar.
4. Geniş üretici desteği: Siemens, ABB, Endress+Hauser vb. yüzlerce marka uyumlu cihaz üretir.

PROFİBUS 'UN GÜNCEL KULLANIM ALANLARI :

✅ Sık Sorulan Sorular - Cevapları 

➤ S: Profibus ile Ethernet/IP farkı nedir?

C: Profibus fiziksel katmanda RS-485 tabanlıdır, gerçek zamanlı sahaya uygun seri iletişim sunar. Ethernet/IP ise TCP/IP tabanlıdır, yüksek bant genişliği sunar ama deterministik değildir.

➤ S: Neden Profibus hala kullanılıyor?

C: Zorlu ortam koşullarında (yüksek elektromanyetik alan, patlayıcı ortam) kablolu Profibus sistemleri daha güvenli ve kararlıdır. Ayrıca milyonlarca eski tesis Profibus altyapısına sahiptir.

➤ S: Yeni kurulumda Profibus mu, Profinet mi tercih edilir?

C: Genelde yeni tesislerde Profinet (Ethernet tabanlı Profibus’un evrimidir) tercih edilir. Ancak patlayıcı alanlarda Profibus-PA hala en güvenilir seçenektir.

PROFİBUS AĞ TASARIMINDA DİKKAT EDİLECEKLER !

SAHADAN GERÇEK BİR ÖRNEK !

Bir otomotiv fabrikasında robot kolu kontrolü yapılmaktadır.

1 PLC (Siemens S7-300) — Profibus-DP üzerinden 12 robot kolu ve 40 sensör bağlandı.

Bu bağlantının veri aktarım hızı : 1.5 Mbit/s. 'dir.

Her robot kolu ayrı DP slave olarak yapılandırılmaktadır.

Sistemde yeni robot eklenmek istendiğinde sadece birkaç parametre ayarı ile 15 dakikada sürmüştür.

Bu durum avantajları ve kullanım nedenleri için güzel bir örnek teşkil etmektedir.

PROFİBUS 'UN GELECEĞİ DÜŞÜNÜLDÜĞÜNDE 

- Modern sistemler Profinet gibi Ethernet tabanlı protokollere geçse de Profibus-PA, ATEX ortamlar ve proses kontrol gibi kritik alanlarda uzun yıllar daha kullanılacak.

- Hibrit yapılar: Aynı tesis içinde Profibus + Profinet karışık ağ topolojilerinin kullanıldığı hibrit yapılar yaygınlaşıyor.

Karşılaşabileceğiniz benzer bir soru :

 - Bir kimya tesisinde patlayıcı ortamda basınç sensörlerini hangi Profibus türü ile bağlarsınız?

 - Cevap: Profibus-PA + Ex-proof cihazlar.

* Soru yaklaşımı ile farklı soru kalıplarını yazımızdan çıkartabilirsiniz. Bu sizin için faydalı olacaktır.

KISA İPUÇLARIMIZ

✔️ Proses otomasyonu = Profibus-PA

✔️ Fabrika otomasyonu = Profibus-DP

✔️ Yeni yatırımlarda Profinet + Profibus hibrit

✔️ Patlayıcı alanlarda kablosuz yerine PA güvenlidir.

✔️ Kurulumda topoloji ve terminatör kritik önemlidir.

Yazımızda öğrendiğimiz başlıklar 

Profibus genel tanıtımı, DP & PA farkları nelerdir ?

Kablo bağlantısı, topoloji, terminatör uygulaması yapımı ?

PLC konfigürasyonu, slave adresleme örnekleri

Canlı demo: Profibus cihaz ekleme ve devreye alma nasıl yapılır ?

Arıza tespiti ve temel bakım önerileri nelerdir ? 

SONUÇ OLARAK PROFİBUS, saha seviyesinde onlarca yıldır güvenle kullanılan, güçlü üretici desteği olan, yeni sistemlerle de hibrit çalışabilen köklü bir protokoldür. Modern otomasyonda yeri hâlâ kritik olup özellikle proses endüstrisinde standardı temsil eder.